બહુ ઓછા લોકોને ખબર હોય છે કે તમે તમારા શેર અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સામે પણ લોન મેળવી શકો છો. જ્યારે તમને તાત્કાલિક નાણાંની જરૂર હોય ત્યારે તમારી મિલ્કત, ઘર કે સોનું મૂકવી પડે એ જરૂરી નથી — તમારા રોકાણ પણ તમારી મદદે આવી શકે છે.
આ લેખમાં આપણે જાણીશું કે કેવી રીતે શેર અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સામે લોન મળે છે, તેના ફાયદા-ઓગણતાઓ, પ્રક્રિયા, વ્યાજદર, દસ્તાવેજો અને વધુ.
શું છે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને શેર સામે લોન?
આ એક પ્રકારની સિક્યોર્ડ લોન છે, જેમાં તમે તમારા ડિમેટ ખાતામાં રહેલા શેર કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડનો ગેરંટી તરીકે ઉપયોગ કરીને લોન મેળવો છો. એટલે કે, તમારું રોકાણ વેચવાનું નહીં પડે અને પછી પણ તમે લોન મેળવી શકો છો.
કયા રોકાણ સામે લોન મળે?
- Listed Shares (જેમ કે Reliance, TCS, Infosys)
- Equity Mutual Funds
- Debt Mutual Funds
- ETFs (Exchange Traded Funds)
- Government Securities (જ્યાં લાગુ પડે ત્યાં)
લોન મેળવવાની પ્રોસેસ
- લોન આપવા લાયક સંસ્થા પસંદ કરો
- બેંકો: SBI, HDFC, ICICI, Axis
- NBFCs: Bajaj Finserv, Tata Capital
- Fintechs: Groww, Zerodha, Paytm Money
- લોન માટે અરજી કરો
- ઓનલાઈન અરજી કે ઓફલાઈન ફોર્મ ભરવું
- KYC દસ્તાવેજો (PAN, Aadhaar, Address Proof)
- તમારું ડિમેટ એકાઉન્ટ લિંક કરવું
- રોકાણની વેલ્યુએશન થાય છે
- શેર કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડનું માર્કેટ વેલ્યુ ચકાસે છે
- તેના વિરુદ્ધ 50%–70% સુધી લોન મળે છે
- ઓફર અને અપ્રૂવલ
- લોન મર્યાદા નક્કી થાય છે
- વ્યવહારમાં 24 કલાકમાં લોન મળતી હોય છે
કેટલી લોન મળી શકે?
| રોકાણ પ્રકાર | લોન ટુ વેલ્યુ રેશિયો (LTV) | લોન મર્યાદા |
|---|---|---|
| શેર | 50% સુધી | ₹10 લાખથી ₹20 કરોડ સુધી |
| મ્યુચ્યુઅલ ફંડ | 60%–70% સુધી | ₹50,000થી ₹5 કરોડ સુધી |
નોંધ: LTV અને લોન અમાઉન્ટ વિવિધ બેંકો પ્રમાણે બદલાઈ શકે છે.
વ્યાજદર શું હોય છે?
- શેર સામે લોન: 8% થી 12% દર વર્ષે
- મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સામે લોન: 9% થી 13% દર વર્ષે
- પ્રોસેસિંગ ફી: ₹500 થી ₹2,000 અથવા 0.5% સુધી
જરૂરી દસ્તાવેજો
- PAN કાર્ડ
- આધાર કાર્ડ
- ઍડ્રેસ પ્રૂફ (વિજળી બિલ/પاسપોર્ટ)
- બેંક સ્ટેટમેન્ટ
- ડિમેટ એકાઉન્ટ ડિટેલ્સ
- તમારા રોકાણનો સ્ટેટમેન્ટ
લોન વિરુદ્ધ શેર/ફંડના ફાયદા
- રોકાણ વેચ્યા વિના નાણાં મેળવો
- ઝડપી પ્રક્રિયા (અકસર 1 દિવસમાં)
- માર્કેટ પોઝિશન જાળવી રાખી શકાય
- રીવોલ્વિંગ લોન વ્યવસ્થા
- ટેક્સ બેનિફિટ કેટલીક પરિસ્થિતિમાં
ઓગણતાઓ
- માર્કેટમાં ઘટાડો થયો તો રિસ્ક વધી શકે
- ટાઈમ પર રિપેમેન્ટ નહીં કરો તો રોકાણ વેચાઈ શકે
- નોન-ઓબ્લીગેટરી રિપેમેન્ટ નથી
ઉદાહરણથી સમજીએ
માની લો કે તમારી પાસે ₹10 લાખના શેર છે. બેંક તેમાં 50% LTV આપે છે, એટલે કે તમને ₹5 લાખ સુધી લોન મળી શકે છે.
- તમે શેર વેચ્યા વગર ₹5 લાખ મેળવો છો
- પણ માર્કેટમાં શેરના ભાવ ઘટે તો તમારે વધુ કોલેટરલ આપવા પડી શકે છે
સુરક્ષા અને રોકાણ પર અસર
લોન લેતી વખતે તમારા શેર અને ફંડ તમારા ડિમેટ એકાઉન્ટમાંથી લિએન થયેલ હોય છે. એટલે કે તે બ્લોક થાય છે, પણ તમારું માલિકી યથાવત્ રહે છે. વ્યાજ અને લોન ચૂકવી દઈએ પછી તે ફરી અનલૉક થાય છે.
લોન માટે શ્રેષ્ઠ એપ્સ અને પ્લેટફોર્મ
| પ્લેટફોર્મ | સુવિધાઓ |
|---|---|
| Zerodha | Demat Linked Instant Loan |
| Groww | Mutual Fund Collateral Loan |
| ICICI Direct | OD facility against securities |
| HDFC Bank | Loan against Shares & MF both |
| Bajaj Finserv | Quick processing with app |
કોને માટે આ લોન ફાયદાકારક છે?
- નાના વેપારીઓ અને ફ્રીલાન્સર્સ
- અપતકાળ માટે નાણાં જોઈતા લોકો
- જેઓ રોકાણ બચાવીને લિક્વિડિટી ચાહે છે
- શેરબજારના સાવધાન ઈન્વેસ્ટર્સ
ક્યારે ટાળવી જોઈએ?
- જો માર્કેટ વધુ વોલેટાઈલ હોય
- જો તમારું રોકાણ લાંબા ગાળાનું હોય
- જો તમારું રિપેમેન્ટ પાવર ખતમ થઇ ગયું હોય
અંતિમ શબ્દો: રોકાણ છે તો લોન શક્ય છે
મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને શેર સામે લોન એ નવું પણ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ બની રહ્યું છે. જો તમારી પાસે યોગ્ય રીતે રોકાયેલું ડિમેટ પોર્ટફોલિયો છે તો તેની સામે લોન લઈને નાણા ઊભા કરી શકાય છે — એ પણ રોકાણ વેચ્યા વિના.
જેમ ઉક્તિ છે: “સંપત્તિ કામમાં લાવવી એજ સૌથી સારું રોકાણ છે.“
🔗 વધુ જાણકારી માટે મુલાકાત લો: www.gujaratihelp.com
Read More :
2025માં પર્સનલ લોન કેવી રીતે મેળવો? સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા
બિઝનેસ લોન માટે સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા (2025): સફળ વ્યવસાય માટે નાણાં મેળવો
Thank You